Predlogom Zakona o o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana predložene su brojne izmene, između ostalih i one koje se odnose na uslove za paušalno oporezivanje, kriterijume za razvrstavanje preduzetnika paušalaca u grupe radi određivanja visine paušalnog prihoda kao poreske osnovice, elemente kojima se umanjuje, odnosno povećava polazna osnovica kao i podnošenje zahteva za paušalno oporezivanje.
U cilju destimulacije zloupotrebe sistema paušalnog oporezivanja, odnosno fiktivnog obavljanja samostalne delatnosti preduzetnika, predložena je mera dodatnog oporezivanja prihoda preduzetnika i preduzetnika paušalaca.
Predloženo je uvođenje sistema testiranja preduzetnika kroz tzv. “Test samostalnosti”, kojim se utvđuje da li poslodavac zapravo prikriva radni odnos angažovanjem preduzetnika odnosno paušalca sa ciljem ostvarivanja nižeg poreskog opterećenja u odnosu na angažovanje tih lica putem radnog odnosa.
Među kriterijumima testa samostalnosti kojih ima devet, između ostalih su da li preduzetnik pretežni deo prihoda ostvaruje od jednog klijenta i njegovih povezanih lica, da li od poslodavca zavisi kada će preduzetnik koristiti godišnji odmor, da li za rad koristi prostorije i opremu poslodavca ili da li poslodavac organizuje stručno usavršavanje za preduzetnika itd.
Ako se na osnovu testa samostalnosti ispostavi da preduzetnik ispunjava većinu kriterijuma, tj. pet od devet, onda je reč zapravo o zameni za radni odnos, te će za takav slučaj biti predviđeno da se porez plaća po pravilima za ostale prihode.
Treba napomenuti da je Vlada Srbije usvojila predlog da se primena testa samostalnosti pomeri na 1. mart 2020. godine, umesto od početka naredne godine kao što je bilo prvobitno planirano, ali će mere podsticaja, odnosno smanjenja poreza i doprinosa za novozaposlenog radnika, važiti od 1. januara 2020. godine kao što je ranije najavljeno.
Dakle svi oni preduzetnici, odnosno preduzetnici koji imaju paušalne agencije i koji prođu “Test samostalnosti”, mogu nesmetano da nastave sa obavljanjem samostalne delatnosti kao preduzetnici. Sa druge strane, kompanije koje angažuju radnike koristeći sistem paušalnog oporezivanja, od 1. januara 2020. godine neće moći više tako da posluju – ali će zato imati mogućnost da ta lica zaposle koristeći poreske olakšice.
Izmenama Zakona o porezu na dohodak građana i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, najavljeno je da će kompanije koje budu zapošljavale lica koja nisu bila u radnom odnosu tokom 2019. godine biti oslobođene plaćanja 70 odsto poreza na zarade i doprinosa za PIO za ta lica tokom počev od 01.01.2020. godine, odnosno 65 odsto u 2021. i 60 odsto tokom 2022. godine.
Šta pokazuje računica ?
Ušteda poslodavca po jednom zaposlenom koji zarađuje 80.000 dinara neto iznosila bi 35.280 dinara. Praktično, na ovu platu ukupno poresko opterećenje od 64 odsto danas je 50.400 dinara, a sa najavljenim poreskim oslobođenjem od 70 odsto to bi iznosilo 15.120 dinara.
Dobra vest za preduzetnike paušalce
Još jedna od novina je pojednostavljenje procedure za utvrđivanje visine iznosa poreza i doprinosa na prihode od samostalne delatnosti na paušalno utvđen prihod.
Naime očekuje se automatizaciju procesa utvrđivanja visine poreske obaveze za poreske obveznike. Do sada preduzetnik paušalac u momentu otpočinjanja obavljanja delatnosti nije znao kolika će biti visina njegove poreske obaveze, a na rešenje poreske uprave se čekalo i po više meseci.
Predloženim rešenjem obveznicima će biti omogućeno da preko Portala Poreske uprave pre započinjanja delatnosti dobiju tačnu informaciju o iznosu obaveze po osnovu poreza na dohodak i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.
Očekuje se da Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana stupi na snagu do kraja novembra 2019. godine.