Vlada Republike Srbije priprema nova pravila za oporezivanje oko 117.000 preduzetnika, koja bi trebalo da važe od sledeće godine. Ukoliko bude usvojen u izvornom obliku, donosi novu formulu za izračunavanje osnovice, nove koeficijente za svaku delatnost i plan o kretanju obaveza do 2023. godine.
Preduzetnicima bi u prve tri godine nameti bili uvećani najviše za po 10 odsto godišnje.
Na sajtu Advokatske komore Srbije objavljen je Predlog uredbe koji ukazuje da će se na nivou republike izračunavati koeficijent za sve obveznike u okviru jedne delatnosti.
Osim toga, zaračunavaće se i polazna osnovica za obračun fiskalnih obaveza na nivou Srbije ili lokalne samouprave, koja se izračunava tako što se prosečna mesečna zarada množi brojem zaposlenih, a zatim deli ukupnim brojem stanovnika.
Na pojedine delatnosti će se primenjivati polazna osnovica na nivou cele Srbije, što znači da će u formulu za izračunavanje polazne osnovice ulaziti prosečna zarada, broj zaposlenih i broj stanovnika u celoj državi.
Konkretno, poresko opterećenje će se za taksiste i ostale prevoznike u saobraćaju, programere i druge grupe IT sektora, konsultante, arhitekte, inženjere i umetnike računati na nivou cele države. Deset centralnih beogradskih opština će imati zajedničku osnovicu, dok će se za prigradske opštine ona obračunavati pojedinačno.
Dodatni korektivni faktori za formula paušala biće zona u kojoj se delatnost obavlja, starost obveznika, trajanje delatnosti i radna sposobnost preduzetnika, kao i posebno umanjenje za stare zanate.
APLIKATIVNI SOFTVER ZA PAUŠALCE
Vlada Republike Srbije je još u septembru najavila reformu paušalnog oporezivanja, konkretno aplikativnog softvera za njegovo izračunavanje i automatizaciju poslovnog procesa.
U novoobjavljenom dokumentu se navodi da će obveznici putem portala Poreske uprave moći pre započinjanja posla da dobiju tačnu informaciju o visini obaveza po osnovu poreza na dohodak i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, a dostava poreskih rešenja će biti brža.
Trebalo bi podsetiti da je prema dosadašnjem načinu paušalnog oporezivanja bio nepoznat iznos ukupne poreske obaveze u trenutku započinjanja obavljanja delatnosti.
Uzrok ovog problema je činjenica da je propisima ostavljena velika sloboda poreskim inspektorima da na osnovu svojih znanja i iskustva vrednuju pojedine kriterijume koji utiču na visinu osnovice. Kašnjenje poreskih rešenja se takođe pokazalo kao veliki problem trenutne uredbe. U praksi jedan poreski inspektor godišnje u pojedinim opštinama treba da pripremio od 250 do 300 rešenja, što je prouzrokovalo velika kašnjenja u njihovom dostavljanju obveznicima. Problem je i preknjižavanje poreza i doprinosa jer su poreski obveznici bili u obavezi da svoje obaveze izmiruju na četiri različita uplatna računa.
KOJI SU KRITERIJUMI ZA UTVRĐIVANJE VISINE PAUŠALA
To je sigurno najznačajnije pitanje obzirom da određuje visinu poreskog opterećenja paušalca.
Kao i do sada, paušalci se razvrstavaju u grupe, tako da jednu grupu čine svi preduzetnici paušalci koji obavljaju istu delatnost.
Kao pretežna delatnost smatra se ona koja je registrovana u registru privrednih subjekata, odnosno delatnost od čijeg obavljanja je u poreskom periodu ostvaren viši iznos prihoda u odnosu na registrovanu delatnost.
Kod paušalaca kome se tokom perioda promeni pretežna delatnost, o tome dostavlja poresku prijavu nadležnom poreskom organu do 31. januara naredne godine u odnosu na godinu u kojoj je došlo do prmene pretežne delatnosti. To paušalcu se poreska obaveza utvrđuje u skladu sa promenjenom pretežnom delatnošću počev za naredni poreski period.
POLAZNA OSNOVICA ZA UTVRĐIVANJE VISINE PAUŠALNOG PRIHODA
Polazna osnovica za utvđivanje visine paušalnog prihoda po grupama određuje se u odnosu na prosečnu mesečnu zaradu po zaposlenom u Republici, gradu, opštini. prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike za poslednjih 12 meseci ( prosečna mesečna zarada ). Polazna osnovica dobija se tako što se prosečna mesečna zarada ostvarena u gradu, opštini pomnoži sa brojem zaposlenih u gradu, opštini a zatim podeli sa brojem stanovnika u gradu, opštini.
MEĐUTIM, POSTOJE IZUZECI !
Izuzetno polazna osnovica za delatnosti
4932 Tasksi prevoz
4939 Ostali prevoz putnika u kopnenom saobraćaju
5911 Proizvodnja kinematografskih dela, audio-vizauelnih proizvoda i televizijskog programa
6201 Računarsko programiranje
6202 Konsultantske delatnosti u oblasti informacione tehnologije
6209 Ostale usluge informacione tehnologije
6311 Obrada podataka, hosting
6312 Web portali
6399 Informacione uslužne delatnosti na drugom mestu nepomenute
7022 Konsultantske aktivnosti u vezi s poslovanjem i ostalim upravljanjem
7111 Arhitektonstska delatnost
7112 Inženjerske delatnosti i tehničko savetovanje
9001 Izvođačka umetnost
9002 Druge umetničke delatnosti u okviru izvođačke umetnosti
dobija se tako što se polazi od prosečne mesečne zarade u Republici koja se množi sa brojem zaposlenih u Republici, a zatim podeli sa brojem stanovnika u Republici Srbiji.
ZA NEKE PAUŠALCE UKLJUČUJUĆI ONE IZ IT SEKTORA POREZ SE VIŠE NЕĆE UTVĐIVATI NA OSNOVU PRIHODA OPŠTINE GDE IM JE SEDIŠTE AGENCIJE
To praktično znači da će za navedene šifre delatnosti uključujući IT usluge, polazna osnovica biti prosečna mesečna zarada u Republici i time će za sve iz ove grupe preduzetnika paušalaca praktično biti utvđena ista polazna osnovica.
KOREKCIJE OSNOVICE
Polazna osnovica za utvrđivanje visine paušalnog prihoda se umanjuje odnosno povećava, primenom sledećih elemanata iz člana 41.stav 4. Zakona, između ostalih :
MESTO GDE SE RADNJA NALAZI (osim za IT sektor i ostale delatnosti koje se izuzimaju)
- Mesto gde se radnja nalazi, koji se množi koeficijentom zone utvrđenim u skladu sa zakonom kojim se uređuje oporezivanje imovine za delatnosti: 1071, 1512, 1814, 3314, 5610, 7420, 8211, 8219, 8621, 8622, 8623, 8690, 9329, 9511, 9521, 9522, 9523, 8525, 9529, 9601, 9602, 9604.
TRŽIŠNI USLOVI
Ako je od registracije proteklo manje od 12 meseci primenjuje se koeficijent je 0,8
Ako je od registracije proteklo više od 12 a manje od 24 meseca primenjuje se koeficijent 0,85
Ako je od registracije proteklo više od 24 a manje od 36 meseca primenjuje se koeficijent 0,9
Ako je od registracije proteklo više od 36 meseci primenjuje se koeficijent 1
STAROST OBVEZNIKA
Za obveznike mlađe od 30 godina, kao i na obveznike koji su na dan 31.12.godine za koju se utvrđuje poreska osnovica stariji od 55 godina, primenjuje se koeficijent koji iznosi 0,9. Za advokate mlađe od 30 godina, a starije od 60 godina primenjuje se koeficijent 0,7.
Prelaznim i završnim odredbama Predloga uredbe se kaže da će se primenjivati „povećanje od 10% godišnje dok iznos obaveze ne dostigne iznos koji je u skladu sa novim načinom obračuna, najduže do kraja 2023. godine.„
U narednom primeru možete videti koliki će biti iznos poreza i doprinosa za preduzetnika osnovanog u 2020 godini.
Podatke o prosečnoj zaradi i broju stanovnika uzeli smo sa sajta Republičkog zavoda za statistiku:
Prosečna mesečna zarada u Republici za avgust 2019. 74.768,00 dinara
Broj zaposlenih u Republici Srbiji za III kvartal 2.180.420
Broj stanovnika u Republici Srbiji 2018. godina 6.982.604
Koeficijenti za paušalno oporezivanje za IT delatnosti 4,277
Primenom gore navedenih podataka o prosečnoj mesečnoj zaradi i broju stanovnika kao i koeficijenata delatnosti za IT dobijamo sledeću polaznu osnovicu za oporezivanje:
Polazna osnovica: 99.857,00 dinara
Korigovana osnovica za tržišne uslove: 79.885,60 dinara
Korigovana osnovica za starost obveznika: 71.897,00 dinara
Mesečni iznos poreza i doprinosi za socijano osiguranje: 34.187,00 dinara